مفاهیم و روش‌های جدید در گردشگری
در حال حاضر چرخ اقتصاد کشورهای زیادی در دنیا به‌وسیله گردشگری می‌چرخد و به همین دلیل به‌عنوان صنعتی بزرگ شناخته می‌شود. همان‌طور که تمام ابعاد زندگی انسان نسبت به چند دهه گذشته تغییر کرده سفر و گردشگری هم از این قاعده مستثنا نبوده است. برخی هنوز معتقد هستند سفر و گردشگری مخصوص افرادی است که درآمد بالایی دارند. این روزها گردشگران زیادی هستند که با هزینه‌های بسیار پایین سفرهای بزرگی انجام می‌دهند و ثابت کرده‌اند که در صورت داشتن اطلاعات کافی نسبت به روش‌های جدید و ارزان سفر کردن، می‌توان با هر بودجه‌ای دنیا را دید. در کنار سفر به شکل سنتی مفاهیم و روش‌های نوینی در این حوزه مطرح‌شده‌اند که هیچ هایک و کوچ سرفینگ نمونه‌هایی از آن است. برخی نیز با استفاده از هیچ هایک و کوچ سرفینگ هم‌سفر می‌کند و هم کار می‌کنند و با «کار در سفر» هزینه‌های سفرهای خود را تأمین می‌کنند. این روش ترکیبی مخصوصاً گردشگرانی است که از سفر کردن سیر نمی‌شوند و به دنبال کشف زیبایی‌های دنیا هستند.
کار در سفر
شاید با افرادی که مدام در سفر هستند مواجه شده باشید و این سؤال به ذهن شما خطور کند که پس کی فرصت می‌کنند کار کنند؟ واقعیت این است که افرادی که حرفه‌ای و طولانی سفر می‌کنند از مزیت‌های کار در سفر بهره می‌برند. معمولاً افرادی از این روش استفاده می‌کنند که می‌توانند خدمات و محصولاتی را در طول سفر ارائه و یا به فروش برسانند و هزینه‌های سفر خود را از این راه‌ها فراهم کنند. برخی با دوختن کیف‌های چرمی یا فروش صنایع‌دستی هزینه‌های سفر خود را تأمین می‌کنند. درگذشته افراد بیشتری از این طریق به دور دنیا سفرکرده‌اند و این روزها افرادی که در فضاهای مجازی دنبال کننده‌های زیادی دارند هم با استفاده از تبلیغات در فضای مجازی علاوه بر اینکه سفر می‌کنند با معرفی مقاصد گردشگری، هتل‌ها و مراکز توریستی کسب درآمد می‌کنند. کار در سفر مزیت های بسیار زیادی دارد و کمک می کند یک گردشگر در مدتی که در یک منطقه حضور دارد به کشف و بازدید از نقاط زیبا و بکر آنجا اقدام کند. کسب مهارت های جدید و یادگیری مشاغل جدید از جمله مزیت های این کار است. برخی وارد مشاغل عمومی و خدماتی می شوند و برخی نیز بصورت تخصصی کار می کنند.
هیچ هایک
یکی از روش‌های جدید سفر کردن هیچ هایک یا همان رایگان‌سواری است که طرفداران و مخالفان خاص خودش را دارد. برخی نیز معتقدند بهترین کلمه برای توصیف این نوع سفر «مرامی سواری» است. در این روش افراد به‌صورت تنها و یا دو یا سه‌نفری با کوله و با استفاده از خودروهای عبوری به مقاصدی که مدنظر دارند می‌روند. در این روش افراد تا هرجایی از مسیر که خودروی موردنظر برود با او هم‌سفر می‌شوند. هایچ هایکرها در برخی موارد هدف خاص و ویژه‌ای ممکن است نداشته باشند و صرفاً به دنبال ماجراها و داستان‌هایی هستند که در طول این سفرها برایشان پیش می‌آید. هیچ هایکرهای موفق ویژگی‌های خاصی دارند و باید ازنظر روحیه شرایط خاصی داشته باشند تا با این نوع سفر به چیزی که می‌خواهند برسند.
طرفداران
افرادی که به دنبال سفرهای کم‌هزینه و تا حدودی آزاد ازنظر مکان و زمان هستند به سراغ هیچ هایک می‌آیند. استفاده از خودروهای عبوری و با قبول این موضوع که هزینه‌ای توسط راننده دریافت نشود باعث کاهش هزینه‌های سفر می‌شود. طرفداران هیچ هایک معتقد هستند بخش ارتباط با افراد ناشناس و تعامل و آشنایی بافرهنگ‌های مختلف و هم مسیر شدن با آن‌ها بسیار هیجان‌انگیز است. طرفداران هیچ هایک عموماً به سفرهای طولانی می‌روند و در برخی موارد مقصد مشخصی را از پیش تعیین نمی‌کنند. این نوع آزادی در سفر بخش دیگری است که به‌نوعی حس ماجراجویانه را در افراد برمی‌انگیزد. طرفداران سفر با کوله‌های سبک عموماً به هیچ هایک علاقه نشان می‌دهند و تنها وسایل ضروری سفر را با خود حمل می‌کنند.
مخالفان
افرادی که مخالف هیچ هایک هستند و این نوع سفر را نمی‌پسندند معتقد هستند که سفر باید به جوامع محلی نفع برساند و افرادی که هیچ هایک می‌کنند به‌نوعی مصرف‌کننده خدمات هم هستند. برخی نیز این نوع مسافرت را خطرناک و پر از ریسک می‌دانند. کشورهای محدودی قوانین مشخصی در رابطه با ممنوع کردن هیچ هایک دارند و در برخی کشورها هم در مناطق خاصی این کار غیرقانونی است. امریکا و کانادا ازجمله کشورهایی هستند که در آن‌ها در برخی مناطق هیچ هایک ممنوع و حتی ممکن است مجازات زندان داشته باشد. نصب تابلو در کنار جاده‌ها که می‌گویند هیچ هایکرها را سوار نکنید در برخی کشورها دیده می‌شود. این کار برای حفظ ایمنی راننده‌ها و خودروهای عبوری و در مواقعی هم برای جلوگیری از مهاجرت‌های غیرقانونی است.
کوچ سرفینگ
بالا رفتن هزینه حمل‌ونقل و هتل‌ها باعث به وجود آمدن روش‌های نوین سفر شده است که استفاده از روش کوچ سرفینگ یا همان کاناپه گردی یکی از این موارد است. برخی نیز هیچ هایک و کوچ سرفینگ را باهم ادغام می‌کنند و با این روش دور دنیا سفر می‌کنند. در کوچ سرفینگ و در وب‌سایتی با همین نام افرادی که تمایل دارند به گردشگران اقامت رایگان ارائه کنند یک پروفایل می‌سازند. این وب‌سایت در واقع نوعی شبکه اجتماعی است که از سال 2003 فعالیتش را باهدف فراهم کردن اقامت رایگان برای گردشگران آغاز کرده است. شرایطی که باید یک توریست داشته باشد از طرف میزبان اعلام می‌شود. برای مثال ممکن است میزمان تمایلی به ورود حیوانات خانگی نداشته باشد و سایر شرایط را ممکن است اعلام کند. توریست‌هایی که عمدتاً خارجی هستند بر اساس مسیر و برنامه سفر خود به افرادی که در شهر موردنظر اعلام آمادگی کردند درخواست می‌دهند و در صورت موافقت گردشگر و میزبان باهم لینک می‌شوند. این نوع اقامت رایگان است و توریست هزینه‌ای بابت اقامت پرداخت نمی‌کنند. در این روش اقامت عموماً کوتاه‌مدت هستند و گردشگرانی که با دوچرخه و یا پیاده سفر می‌کنند معمولاً از این روش برای مسافرت خود استفاده می‌کنند.
طرفداران
طرفداران کوچ سرفینگ این کار را بهترین روش برای ارتباط مستقیم با افراد بومی می‌دانند. برخی کوچ سرفینگ را نوعی مهمان‌نوازی و در جهت افزایش ورود گردشگران خارجی مفید می‌دانند چراکه صرفاً با رایگان شدن اقامت یک گردشگری در آن کشور هزینه‌های دیگری هم می‌کند. برخی معتقدند درزمینهٔ ایجاد و تقویت دوستی و تبادل فرهنگ و تجربه و کم کردن هزینه‌ها و آسان شدن مسافرت کوچ سرفینگ انقلاب ایجاد کرده است. این وب‌سایت هیچ یک از خدمات بالا را خودش ارائه نمی‌دهد، بلکه با پشتیبانی دائمی از سایت و ارائه خدمات مجازی، فقط زمینه آشنایی کاربران با یکدیگر را فراهم می‌کند. برخی افراد به این حوزه علاقه‌مند هستند چراکه به آن‌ها کمک می‌کند مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنند.
مخالفان
این نوع خدمات دادن به گردشگران شاید مورد اعتراض جامعه هتلداران باشد چراکه گردشگران انتخاب رایگان را پیش رو دارند البته گردشگرانی که به دنبال رفاه و سفرهای لاکچری هستند به سراغ کوچ سرفینگ نمی‌روند. برخی این نوع سفر رفتن و اقامت را امن نمی‌دانند و معتقد هستند که می‌تواند برای میزبان و مهمان چالش‌هایی را به همراه داشته باشد. البته کوچ سرفینگ برای ایجاد اعتماد متقابل بخشی به نام توصیه‌نامه دارد که نظرات مهمان‌های قبلی و یا میزبان‌های قبلی را در آن می‌توان یافت و هر چه تعداد این توصیه‌نامه‌ها بیشتر باشد افراد قابل‌اعتمادتر هستند.
سفر با خودروی کاروان
سفر با خودروهایی که تمام امکانات یک‌خانه را به‌صورت فشرده در خود جای‌داده‌اند در کشورهای اروپایی طرفداران زیادی دارد. این نوع سفر مزیت‌های بسیار زیادی دارد و برای افرادی است که می‌خواهند مدت طولانی و با هزینه کم در سفر باشند. برخی از این خانه‌ها به خودروی دیگری متصل می‌شوند و برخی نیز فضای داخلی خودرو برای این کار مهیا شده است و حتی برای 5 نفر بزرگ‌سال فضای کافی برای خواب و زندگی در دسترس است. امکاناتی مانند سرویس بهداشتی و حمام، تخت خواب، سیستم‌های صوتی و تصویری، اجاق‌گاز برای پخت‌وپز و میز و صندلی هم وجود دارد. افزایش سفر با کاروان باعث شده است که در مقاصد گردشگری و شهرهای مختلف محل‌هایی به‌صورت رایگان و یا پولی برای پارک کردن این خودروها در نظر گرفته شود و از این طریق به‌نوعی ساماندهی می‌شوند. داشتن راحتی و آسایش بیشتر ازجمله مهم‌ترین دلایلی است که افراد به سراغ این شکل از سفر می‌روند. در ایران سفر با کاروان بسیار محدود انجام می‌شود. در این روش افراد تنها یکبار هزینه پرداخت می کنند و به جای هزینه کردن در هتل ها و سایر مراکز در خانه سیار خود اقامت می کنند که در دراز مدت هزینه کمتری دارد.
نویسنده: سعید ضروری
منتشر شده در فصلنامه میکامال کیش
