آلودگی صوتی
در میان انواع آلودگیها، آلودگی صوتی یکی از پیامدهای مضر و ناشناخته صنعتی شدن است و درنتیجه زندگی ماشینی انسانها بر روی سلامت آنها بهصورت پنهان اثر منفی میگذارد. آلودگیها بر اساس شدت و مدتزمانی که به گوش انسان میرسند و یا در محیط پخش میشوند آثار مخرب خود را اعمال میکنند. صداها در فرکانسهای بالا یا بسیار پایین اثرات مخربتری دارند تا فرکانسهای متوسط. بودن در کنار صداهای مختلف و برای مدت طولانی باعث کاهش میزان شنوایی و مشکلات عدیده دیگری میشود که بهعنوان افت شنوایی ناشی از سروصدا (NIHL) شناخته میشود و همچنین برخی مشکلات دیگر مانند اختلالات خواب و پرخاشگری از عوارض در معرض صدای بلند بودن است که خود زمینهساز مشکلات بعدی در ابعاد جسمی، روحی و روانی در آینده خواهد بود و بر روی عملکرد کاری و اجتماعی افراد اثر می گذارد.
آلودگی صوتی مشکلی جهانی
بر اساس آمارهای موجود در امریکا در سال 1978 تنها 20 میلیون آمریکایی بهصورت روزمره در معرض آلودگی صوتی قرار داشتند که به میتوانسته به از دست دادن میزان شنوایی دائمی منجر شود. در سال 1990 این عدد به 30 میلیون نفر میرسد که در معرض صداهایی با فرکانس 85 دسیبل قرار داشتند. در آلمان و سایر کشورهای توسعهیافته اعداد و ارقام در طول زمان با افزایش مواجه بوده است و گفته میشود در سال 2001 بر اساس آمارها 12 تا 15 درصد از افرادی که کار میکردند در معرض فرکانسهایی بالاتر از 85 دسیبل قرار داشتهاند و با افزایش تعداد خودروها، دستگاه و ماشینآلات این مقدار در طول زمان تا به امروز افزایشیافته است. در اروپا در سال 2012 تعداد افرادی که در مناطق شهری در معرض آلودگیهای صوتی ناشی از تردد خودروها قرار داشتهاند به 90 میلیون نفر میرسیده است و در مناطق غیرشهری این عدد تا 40 میلیون نفر افزایشیافته است که این موضوع زنگ خطری است برای سلامت افراد ساکن در این مناطق. اما آلودگی صوتی در برخی شهرهای دنیا رکود دار است و در میان آلودهترین شهرهای دنیا ازنظر صوتی، بمبئی در هندوستان آلودهترین شهر ازنظر سروصدا شناختهشده است و کلکته در مرتبه بعدی قرار میگیرد. این شهرهای آلوده عموماً مربوط به کشورهای درحالتوسعه مانند هند هستند که به دلیل وسایل نقلیه زیاد و عادتهای رانندگی پرسروصداترین شهرهای دنیا لقب گرفتهاند. هندیها در رانندگی بیشتر از سایر افراد در دنیا از بوق استفاده میکنند که این مسئله به اول شدن آنها در ایجاد آلودگی صوتی کمک کرده است.
راههای مبارزه
ابعاد مختلف آلودگی صوتی هرروز بیش از گذشته مشخص میشود و بااطلاع از تأثیرات منفی این پدیده بر روی سلامت افراد و حتی محیطزیست راههای مختلفی برای مقابله با آن پیشنهادشده است. ازجمله مواردی که باید در زندگی شهری مخصوصاً افرادی که در مناطق پرتردد زندگی میکنند این است که محل زندگی یا کار خود را برای نفوذ صداهای مزاحم عایق کنند. این کار از طریق استفاده از پنجرههای دوجداره میتواند مؤثر باشد، سطوح سخت زمین باعث میشود این صداها افزایش یابند و استفاده از پوششهایی مانند فرش یا فرشینه میتواند اثرگذار باشد. راهکاری مختلفی برای مبارزه با آلودگیهای صوتی وجود دارد اما یکی از راهی استفاده از دستگاههای خنثیسازی صدا است که از طریق صدابَر که دارند صداهای مزاحم محیط را با تولید امواج خنثیکننده حذف میکنند. در برخی مواد صداهای کوتاه را در طول شب میتوان با استفاده از هدفنهای کوچک کاهش داد اما اگر تمام موارد بالا جواب ندهد میتوانید به فکر جابجایی بیافتید و به محلی آرامتر منتقل شوید و از مرکز شهر فاصله بگیرید.
در برخی موارد منابع تولید صدا باید شناسایی و حذف شوند که در چنین حالتهایی دستگاههای اجرایی مانند شهرداریها، پلیس و دولتها وارد عمل میشوند و در جهت کاهش این منابع تولید صدا اقداماتی انجام میدهند. منتقل کردن فرودگاهها به خارج از شهرها، تغییر مسیرهای هوایی، جلوگیری از ساختوساز در نزدیکی خطوط ریلی و فرودگاها در نهایت باعث جلوگیری از کاهش سلامت افراد می شود. جلوگیری از تردد خودروهای پر سروصدا که در منبع اگزوز خود دچار نقص یا دستکاری شده اند از جمله مواردی است که نیروهای پلیس می توانند آنرا کنترل نمایند و در این رابطه رویکرد پلیس در بسیاری از کشورها سختگیرانه است. انتقال پایانهه ای مسافربری به مناطقی که از خانه های مسکونی فاصله دارد از جمله اقداماتیاست که شهرداری ها انجام می دهند. موضوع آلودگی صوتی و پیامدهای منفی آن بر روی سلامت از جمله مواردی است که در سال های جدید بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا در فضای مجازی کمپین های مختلفی در جهت آموزش افراد در جهت کاهش صداهای بی مورد توسط گروه های مختلف در سراسر دنیا ایجاد شده است که از طریق اطلاع رسانی به افراد پیامدهای منفی آن را گوشزد می کنند و آموزش های لازم برای مبارزه با آن ارائه می شود. در بسیاری از موارد راه های ساده می تواند تا حد زیادی از ایجاد مشکلات ناشی از سر و صدای محیط جلوگیری کرد. وب سایت های متعددی در این راستا اقدامات موثری انجام داده اند.
ترجمه: سعید ضروری
روزنامه جام جم