براساس آمار سازمان بهداشت جهانی90 درصد نابینایان در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند
دنیا، میزبان 285 میلیون انسان نابینا
بینایی یکی از حواس انسان است که در صورت بروز هرگونه نقصی در آن ابعاد مختلفی از زندگی انسانها تحت تأثیر قرار میگیرد. انسانها در دنیایی زندگی میکنند که بسیاری از نیازهایشان از طریق دیدن رفع میشود و به کمک این حواس میتوانند از پس بسیاری از کارهای خود برآیند. نبود این حس در انسان میتواند مسائل عاطفی و احساسی زیادی را همراه داشته باشد و پرخاشگری، غمگینی، انزوا و دوری از فعالیتهای اجتماعی تنها بخشی از عوارض نابینایی یا کمبینایی است.
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی در دنیا 285 میلیون فرد نابینا یا کمبینا زندگی میکنند که 90 درصد از این افراد با درآمد کم و در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند. از این میان 39 میلیون نابینای مطلق و 246 میلیون کمبینا وجود دارد. جالب است بدانیم 82 درصد افراد نابینا 50سال یا بیشتر از آن سن دارند. روشهای تشخیص این نوع معلولیت متفاوت است و ممکن است با تغییر تعریف نابینایی یا کمبینایی آمارها در نقاط مختلف متفاوت باشند. با افزایش سطح بهداشت در 20 سال گذشته تعداد افرادی که بینایی خود را از دست میدهند کاهش یافته است و در 80 درصد از مواردی که به نابینایی منجر میشود قابل پیشگیری است. افراد نابینا برای داشتن یک زندگی با کیفیت مناسب، به بسترهای مختلفی نیاز دارند تا مشکلات ناشی از نابینایی کم شده یا از بین برود. در همین خصوص و برای کاهش مشکلات ناشی از نابینایی یا کمبینایی اقدامات مؤثر و مفیدی انجام میشود که در نهایت زندگی باکیفیت بالا را برای افراد فراهم میکند که اثرات فردی و اجتماعی زیادی به دنبال دارد.
دسترسپذیری
بسیاری از وبسایتهای خبری و اطلاعرسانی و آموزشی در دنیا از استانداردهای مربوط به افراد نابینا استفاده میکنند و این افراد میتوانند با استفاده از نرمافزارهای مخصوصی که دارند براحتی از فضای مجازی استفاده کنند و در جهت رشد و افزایش سطح آگاهی خود بدون این که به کمک دیگران نیاز داشته باشند بهره ببرند. دستورالعملهای خاص و مشخصی وجود دارد که طراحان وبسایت و مدیران سایتهای اینترنتی میتوانند از آنها پیروی کنند تا مطالب پایگاههای اینترنتی در دسترس افراد نابینا و کمبینا قرار بگیرد که به عنوان راهنمای دسترسپذیری محتوای وبسایتها WCAG شناخته میشود.
معماری شهری و حمل و نقل
طراحان شهری موظفند امکان دسترسی و استفاده افراد نابینا از محلهای عبور عابرین پیاده را با ایجاد تغییر رنگ و حالت بافت سنگ فرشها فراهم کنند. استفاده از علائم صوتی در چراغهای راهنما و پخش فایل صوتی مربوط به ایستگاهها در مترو یا اتوبوسها از دیگر مواردی است که باید مدیریتهای شهری به آنها توجه کنند. استفاده از حروف بریل روی دکمه آسانسورها، کلید اتاق در هتلها و… ازجمله اقداماتی است که با نظارت سازمانهای نظارتی میتواند در افزایش استقلال این افراد کمک کند.
اشتغال و افزایش آگاهی
موسسات و انجمنهای زیادی در سراسر دنیا وجود دارند که با تولید محتواهای آموزشی در فضای مجازی و وب سایتهای استاندارد خود کمک میکنند تا افراد نابینا بدانند چه مشاغلی برای آنها مناسبتر است و با افزایش مهارت خود در آن راستا موجبات استقلال مالی در افراد نابینا فراهم میشود. افراد نابینا برای برخی مشاغل بسیار کارآمد و مفید هستند که براساس شرایط و بسترها و زیرساختهای هر کشور این مشاغل میتواند متفاوت باشد. آگاهی بخشی به افراد در جهت کاریابی به افرادی که دسترسی محدود به اطلاعات دارند میتواند کارگشا باشد. افراد دارای معلولیت مخصوص افراد نابینا نیاز زیادی به داشتن اطلاعات کافی نسبت به محدودیتها و تواناییها و پتانسیلهای خود دارند از این جهت مطالب کارشناسی شده زیادی توسط فعالان این حوزه تولید و در اختیار افراد قرار میگیرد.
فناوری
نابینایی در کشورهای در حال توسعه بیشتر اتفاق میافتد که ریشهها و دلایل زیاد و خاص خودش را دارد، اما آنچه اهمیت دارد این است که استفاده از فناوری میتواند در نقش چشمها ظاهر شود و انجام بسیاری از کارها را ممکن کند. عصاهای هوشمند یا کفشهایی که موانع را تشخیص داده و فرد را قبل از برخورد آگاه میکنند یا نرمافزارهای کامپیوتری و اپلیکیشنهای مختلف میتوانند به افراد نابینا کمک کنند تا مانند دیگران، اما با روشهای متفاوتی نیازهای خود را تامین کنند. فناوریهایی که در خدمت افراد نابینا قرار میگیرند یا هر نوع مناسبسازی که در این جهت و برای افراد دارای معلولیت ایجاد میشود باعث میشود ایمنی برای سایر افراد غیرنابینا و غیرمعلول نیز افزایش پیدا کند. شرکتهای صاحب فناوری هزاران دلار در بخش تولید و صنعتی سازی فناوریها برای افراد نابینا سرمایهگذاری کردهاند و برخی از این شرکتها موفق شدهاند طرحها و برنامههای خود را تجاریسازی کنند و در اختیار جامعه هدف خود قرار دهند.
سعید ضروری