تفاوتها را بپذیریم!
افرادی که در یک جامعه زندگی میکنند شرایط متفاوتی دارند و این تفاوتها گاها باعث میشود واکنشهای مختلفی نیز به وجود بیاید. عدم درک تفاوتها باعث میشود تا همواره مسائلی در میان اقوام و افراد با تفاوتهای فرهنگی و یا ظاهری به وجود بیاید و گروهی بر گروهی دیگر انواع فشارها را اعمال کنند. در طول تاریخ برخی فرهنگها بنا به شرایط مختلف قدرت یافته و بزرگ شدند و بهعنوان فرهنگ حاکم سایر فرهنگها را تحت تأثیر خود قرار دادهاند. بسیاری از جنگها و برخوردها به دلیل عدم پذیرش تفاوتهای فرهنگی صورت گرفته است و همواره افراد در جوامع مختلف تلاش میکنند فرهنگ خود را به دیگران تحمیل کنند و در صورت مخالفت جنگهای خونین راه میافتد. درک تفاوتها نیاز به بسترسازیهای فرهنگ دارد و لازم است تا اقداماتی مؤثر در این جهت در جامعه صورت بگیرد. هرچه افراد بتوانند در درک و پذیرش تفاوت ها و ویژگی های متفاوت دیگران موفق تر عمل کنند چالش ها و فشارهای درونی در آن جامعه کاهش می یابد.
تفاوتهای ظاهری
ژنها عاملی مهم در تعیین تفاوتهای ظاهری یا همان فنوتیپ هستند و این موضوع توسط دستورالعملهایی که از طریق پدر و مادر به کودک میرسد شکل میگیرد. توجه به همین موضوع ساده که ثابت میکند تفاوتهای ظاهری مربوط به فرد نیست و او در شکلگیری آن نقشی نداشته است باعث میشود درک تفاوتها راحتتر انجام شود. افرادی که دارای اضافهوزن و یا خیلی لاغر هستند و یا افرادی که بهنوعی معلولیت دارند و یا افرادی که به دلیل حادثه دچار تغییر در ظاهر خود شدهاند در این دسته قرار میگیرند. در جوامعی که درک تفاوتها آموخته نشده است آنهایی که متفاوت هستند رنج بسیاری را ممکن است به دلیل درک نشدن و عدم پذیرش در جامعه تحمل کنند. افراد دارای معلولیت و افرادی که اضافهوزن دارند بیشتر از سایرین از عدم درک تفاوتها در رنج خواهند بود و ممکن است باعث شود تا آنها در انزوا قرار بگیرند و نقشهای اجتماعی خود را نتوانند در جامعه خود ایفا کنند.
آموزش به کودکان
آموزش پذیرش تفاوتها باید از دوران کودکی آغاز شود تا این نوع نگاه به دنیای اطراف و انسانها در او نهادینه شود. کودکان در سنین پایین بهتر و عمیقتر میتوانند تفاوتهای فردی را درک کرده و با آن ارتباط خوبی بگیرند. در جامعهای تفاوتهای فرهنگی و ظاهری به مرحله پذیرش رسیده باشد اعضا آن جامعه هم سو و هم دل تر در عرصههای مختلف حاضر میشوند و این کاری است که فرهنگ سازیش اش باید از دوران کودکی و از مدارس آغاز شود. کتابهای داستان و شعرها و تصاویری که در آن عادیسازی تفاوتهای ظاهری وجود داشته باشد میتواند بسیار کمککننده باشد. با جستجویی مختصر در میان تصاویر کودکانه میتوان رد پای این نگاه را دریافت. در تصاویر گرافیکی به دلیل آشنایی گرافیستها و طراحان با اصول ترویج درک تفاوتها این موضوع در تصاویر گرافیکی برای کودکان اغلب رعایت میشود.
درک تفاوتها در دنیای مدرن
با توجه به نفوذ اینترنت در میان جوامع مختلف در دنیا و ایجاد پلهای ارتباطی سریع، شرایط برای ارتباط بین فرهنگها آسانتر شده است و این دسترسی میتواند باعث شود تا تفاوتها بیشتر از گذشته دیده شوند. اینترنت در دنیای مدرن باعث شده است که دنیا بهعنوان یک مجموعه واحد دیده شود و در صورت صرفنظر کردن از موانع زبانی، میتوان بهراحتی دنیایی پر از تفاوتها را در دسترس داشت که پیشازاین هیچگاه تجربه نشده است. این دسترسی به دنیای متفاوت اطراف میتواند کمک کند تا تفاوتهای فرهنگی میان اقوام مختلف به موضوعی عادی و مثبت تبدیل شود. به نظر میرسد باوجود بسترهایی که برای آشنایی انسانها با سایر فرهنگها و ملتها در دنیای مدرن امروزی وجود دارد اما همچنان این مسئله با موانع متعددی همراه است.
روزنامه جام جم – سعید ضروری